Hareketli Ortalamalar

 

HAREKETLİ ORTALAMALAR

Kısaca “herhangi bir hisse senedindeki fiyatların, belirli bir zaman aralığındaki ortalamasıdır” diye de tanımlayabileceğimiz hareketli ortalamaların teknik analiz açısından işlevi, seçilmiş olan periyot boyunca alıcı ve satıcıların tercihlerinde oluşan değişimlerin yön şiddetini göstermeleridir.

Gerçekten de fiyat salınımları üzerine çizilmiş bir hareketli ortalama, doğru kullanılması durumunda bize varolan trendin devam etmeyeceği, hem de o an ki şartlar altında pozisyon açılıp açılmayacağı ile ilgili çok önemli ipuçları vererek, ne zaman piyasanın içinde ve ne zaman çıkmamız gerektiğinin sinyallerini net bir şekilde üretebilmektedir.

Yalnız hareketli ortalamanın piyasalar ile ilgili verdiği sinyallerin nasıl yorumlanacağı konusunda geçmeden önce, hareketli ortalamalarla ilgili üç değişken üzerinde karar vermemiz gerekecektir. Bunlar kullanılacak zaman aralığı, hesaplama yöntemi ve kullanılacak veri tipidir. ,

Hareketli ortalamalar bize psikolojik destek ve direnç seviyelerini göstermektedir. En çok kullanılan hareketli ortalamalar; basit hareketli ortalama(MA), üssel hareketli ortalama(EMA)’dır. EMA, MA’ya göre daha erken sinyaller verebilmektedir. Fakat garanti sinyal vermede MA daha üstündür diyebiliriz.

Zaman Periyotu

Analist açısından kullanılacak zaman aralığının seçimi, daha çok ne tür bir yatırım stratejisi ile ilgilendiğiyle alakalıdır. Kısa vadeli al-satlar ile ilgilenen bir yatırımcı, doğal olarak kısa vadeli bir hareketli ortalama kullanmayı tercih ederken, uzun vadeki yatırımlar yapan bir diğer yatırımcının daha uzun vadeli bir hareketli ortalamayı kullanması gerekecektir. Ayrıca her bir senet için kullanılan periyot başka bir senette uygun olmayabilir.

 

Zaman Aralığı                    Vade

5-13 gün                           Çok kısa vade

14-22 gün                             Kısa vade

23-49 gün                             Orta vade

50-99 gün                             Orta uzun vade

100-300 gün                         Uzun vade

 

5-13 gün: Çok kısa vadeli olan bu periyottaki ortalamalar, kısa vadedeki fiyat hareketlerini yorumlamada ve yine kısa vadeli alım satımlarda kullanırlar. Hareketlilikleri yüksek senetlerde ve dönemlerde başarı ile çalışabilmelerine karşın, hatalı sinyaller üretme riskleri oldukça yüksektir.

14-22 gün: Hareketliliği çok yüksek olmayan senetlerde ve dönemlerde, kısa vadeli fiyat hareketlerinin analiz edilebilmesinde kullanılırlar. Hatalı sinyal oranları çok kısa vadeki olanlarına oranda daha düşüktür.

23-49 gün: Fiyat hareketliliğinin azaldığı dönemlerde ve orta vadeli analizlerde kullanılır. Hatalı sinyal oranı iyice düşmüş olmasına karşın, sinyallerde gecikme riski ortaya çıkmaya başlar.

50- 99 gün: Daha çok var olan trendin takibi sırasında olası küçük tepkileri filtre etmek ve hatalı sinyalleri önlemek amacıyla kullanılırlar. Trend yönündeki hafif eğimli yapılarıyla trend dönüşlerini yakalamayı amaçlarlar.

100-300 gün: Kısa ve orta vadeli fiyat hareketlerine tepki vermeyen yapılarıyla, alım satım sinyallerinden çok uzun vadeli trend analizlerin de kullanılırlar.

 

 

Hesaplama Yöntemi

Kullanılan datalarda periyodun hangi kısmına daha fazla önem verildiği, yani hangi kısmın ağırlıklarıdığına bağlı olarak beş farklı şekilde hesaplanabilen hareketli ortalamalardaki hesaplama yöntemleri şu şekildedir:

-          Basit hareketli ortalama

-          Ağırlıklı hareketli ortalama

-          Üssel hareketli ortalama

-          Üçgensel hareketli ortalama

-          Değişken hareketli ortalama

 

 

1-Basit hareketli ortalama(SMA)

Bu yöntemde tüm datalar aynı önemde kabul edilmektedir. Örneğin 22 günlük bir hareketli ortalama dediğimizde, son 22 gün kapanışlarının(kapanış yerine açılış, en yüksek, en düşük vb. datalarda kullanılabilir) toplanıp bulunan sayı 22’ye bölünmektedir.

Fakat basit hareketli ortalamanın eksik olan tarafı, son günler ile ilk günleri aynı seviyede tuttuğundan dolayı ama ilk zamanki piyasa koşulları son günlerdeki piyasa koşulları ile aynı olmayacağından dolayı bunu gözardı etmektedir.

2-Ağırlıklı hareketli ortalama(WMA)

Basit hareketli ortalamadaki son günlerin önemini atlayan yaklaşım ağırlıklı hareketli ortalamada giderilmeye çalışılmıştır. Bu yöntemin amacı ilk günlere verilen önemi bir ölçüde azaltarak, ağırlığın son günlere kaydırıldığı ve piyasanın son günlerdeki koşullarını daha çok dikkate alan bir hareketli ortalama hesaplayabilmektedir.

3-Üssel hareketli ortalama(EMA)

Her günü bir öncekinden farksız sayan basit hareketli ortalama ile ilk günleri aşırı ihmal eden ağırlıklı hareketli ortalama yaklaşımlarına alternatif olabilecek olan üssel hareketli ortalama, son günlere önem vermesine karşın ilk günleri de ihmal etmez. Genelde gün içi trade yaparken daha güvenilir bir araçtır.

 

 

4-Üçgensel hareketli ortalama

Daha doğru ve hassas hareketli ortalamalar arayışlarının örneklerinden biri olan üçgensel ortalamalarda, belirlenmiş periyodun orta kısımlarına daha fazla ağırlık verilmektedir.

 

5-Değişken hareketli ortalama

Üssel hareketli ortalama ile aynı özelliklere sahip olan değişken hareketli ortalamada, fiyatların küçük salınımlar içine girip sıkışması durumunda daha hassas sonuçlar almak amaçlanmaktadır. Hesaplama yöntemi olarak da üssel hareketli ortalamadan farkı, denklemde ki “bugünkü kapanış x üssel çarpan”ın yanına bir dalgalanma oranı ekleyecek formülü “bugünkü kapanış x  üssel çarpan x dalgalanma oranı” haline getirmiş olmasıdır.

 

 

 

Veri Tipi

Hareketli ortalama hesaplarken karar vereceğimiz son değişken ise, kullanacağımız veri tipidir. Açılış, kapanış, yüksek, düşük veya başka bir data kullanarak hesaplama yapmanız mümkündür. Fakat hareketli piyasalarda destek direnç seviyelerinde büyük farklılıklar çıkabilmektedir.

Tek bir hareketli ortalama ve fiyatlar

En basit hareketli ortalama yorumu fiyatların hareketli ortalama ile karşılaştırılmasıdır. Buna göre, fiyatların hareketli ortalamanın altına inmesiyle “sat”, üzerine çıkmasıyla “al” sinyali üretilmiş olur. Burada amaç, en dip ve en tepeleri yakalamaktan çok trend dönüşlerini yakalamak ve trend süresinde trendin gerektirdiği pozisyonda kalmaya çalışmaktır.

Kullanılan bazı ortalamalar ve stratejiler

1)Golden Cross(Altın kesişim):  Kısa vadeli hareketli ortalamanın uzun vadeli hareketli ortalamayı aşağıdan yukarı doğru keserek üzerine çıktığı modele golden cross denir. Golden cross genellikle yakın gelecekte oluşması muhtemel boğa piyasasına işaret eder.

Hesaplamalarda genellikle 50 günlük hareketli ortalama kısa vadeli, 200 günlük hareketli ortalama ise uzun vadeli ortalama şeklinde kullanılır. Fakat yine de golden cross bu aralıklarla sınırlı değildir. Farklı zaman aralıkları için de hesaplanabilmektedir. Fakat günlükteki sinyal daha önemlidir.

Teknik analizi yapılan değer varlığının grafiğinde Golden Cross gözlendiğinde şu üç aşama gerçekleşmiş demektir;

1-       Düşüş trendi sırasında kısa vadeli hareketli ortalama, uzun vadeli hareketli ortalamanın altındadır.

2-       Trend değişir ve kısa vadeli hareketli ortalama, uzun vadeli hareketli ortalamanın üzerine çıkar.

3-       Kısa vadeli hareketli ortalamanın uzun vadeli hareketli ortalamanın üstünde kaldığı bir yükseliş trendi başlar.

2) 3’lü ema stratejisi:

-Fiyatlarda 3’lü emadan güçlü bir kopuş gözlenmelidir. 

-Fiyatların 3’lü ema’ya pullback yapmasını bekleyin.

-Fiyatların 50 ema üzerinde kapanışı al sinyalidir.

-Fiyatların geri döndüğü ema’yı stoploss olarak belirleyin.

-Fiyatların 50 ema altı kapanış sat sinyalidir.

 

3) Fiyat ortalamayı yukarı yönlü keserse alıp, aşağı yönlü keserse satmak. En temel yöntemdir. 20 ve altı kısa vade, 21-99 orta vade, 100-200 uzun vadedir.

4) Günlük al satlarda 5-22 günlük ortalama kullanılabilir. 5 günlük ve 22 günlük ortalamaları direnç/destek olarak kullanıp ürünün fiyatı ortalamalara gelince pozisyona girilebiliriz.

5) Kısa vadede MA21,MA50

     Uzun vadede EMA144, MA200 kullanılabilir.

6) Günlük traderler için EMA9, EMA21, EMA51 üssel hareketli ortalamaları kullanılabilir.

7) 200 günlük ortalamanın üstü boğadır altı ayıdır.

8) 9EMA -30 WMA hareketli ortalama stratejisi: Bu stratejide iki ortalama arasındaki boşluklar kullanılmaktadır. Saatlik günlük haftalık hepsinde kullanılabilir. Fakat en iyi günlükte kullanılır.

1.Adım:9 EMA, 30WMA’nın üstünde olmalıdır.

2.Adım:İki hareketli ortalama birbirinden ayrı olmalıdır.

3.Adım:9EMA’nın altında kapanan ilk mum çubuğu tetikleyici olarak kullanılacaktır.

4.Adım:Tetikleyici mum çubuğunun en üstünde satın alma işlemi gerçekleştirebilirsiniz.

5.Adım:Stop lossu 30 dönemlik ağırlıklı hareketli ortalama seviyesinde belirleyin.

9) Bullish Trading:

1- MA51 ve MA198 hareketli ortalamaları kullanarak yapılır. MA51, MA198’i alttan kestiği zaman alış, tam tersinde satış yapıyoruz.

2-RSI 7 olarak ve MA200 seçilir. MA200 üstü alış satış yapılır. Alış satış zamanı için RSI kullanılır.

Örnek: Fiyat MA200 üstündeyken RSI 30 altına inmişse alış yapıyoruz. Fiyat MA200 altında ve RSI70 üstü ise satış sinyalidir.

 

10) Diğer notlar:

*MA50,100 ve 200 birbirine çok yakınsa kağıtta ciddi bir konsolidasyon vardır. Testere piyasası olduğunu göstermektedir.

* 200 günlük hareketli ortalamadan çok uzaklaşan kağıtlar ortalamaya yaklaşma eğilimindedir. Çok fazla uzaklaştığı zaman dönüş sinyali olarak görülebilir. Fakat bu sadece 200 günlük ortalamaya özgü bir durumdur.

*Fiyat 3 hareketli ortalamanında üzerindeyse düzeltme bekleyip arada pozisyon al.

*Günlük al sat yapıyorsanız 5dk, 15dk ve saatlik grafiklere bakıp gün içinde işlemleri kapatırlar. EMA kullanılır çünkü EMA diğer ortalamalara göre daha hızlı tepki verir. Nedeni son fiyatlara daha çok ağırlık vermesinden kaynaklanmaktadır.

 *Gün içi işlemlerde en çok kullanılan 9EMA’dır. Eğer fiyat 9EMA’nın üstündeyse alış, altındaysa düşüş pozisyonu açılır.

*Kısa ve orta vadeli al satlar için EMA21 kullanılır. Bir yukarı trend yakalandıysa trend devamı için EMA21 takip edilir.

*50EMA ise fiyatın ilk düzeltme yaptığı EMA’lardan birisidir. Misal düşüş EMA50’yi test eder ve EMA50’ye doğru düzeltme yaparak döner.